Kurban Bayramı yaklaşırken herkes; kurban kesmeli miyim? Kurban kesmenin İslam’da yeri nedir? Kurban kesmek farz mıdır, sünnet midir? gibi soruları merak etmektedir.
Bu soruların cevabını vermek için, İslam dinine göre neler yapılması gerekir, neler yapılmaması gerekir, bunların delil ve hükümleri nedir, öncelikle bunları bilmek gerekmektedir.
İslam dini akıllı ve baliğ olan(yetişkin) her erkek ve kadına yapması gereken şeyleri emretmiş yapmaması gereken şeyleri de yasaklamıştır. Bu emir ve yasaklar tekliftir. Müslümanlar mükelleftir. (Yani bu emir ve yasakları yapmakla emrolunmuştur ve bunlarla mükelleftir demektir.) Bu emir ve yasaklara İslam’da “efali mükellefiin” denir.
(Efali Mükellefiin: Müslümanların yapması ve yapmaması gereken fiiller demektir.)
İslam dininde Efali mükellefiin sekizdir: Farz, vacip, sünnet, müstehap, mübah, mekruh, müfsid,haramdır.
Bunların ne demek olduğunu aşağıda ifade edelim. Bunları ifade ederken kurban ibadetinin islamdaki yerini de anlamış olacağız.
Farz; kati delil ile, kesin delil ile (Ayet-i kerime, vahiy ile) sabit olan hükümlerdir. Farz ibadetler de bu hükme göre Allah’ın emirleridir ki kesin bir hükümle yapmak icap eden ibadetlerdir.
Vacip, farz derecesinde kati delil ile sabit olmayan hükümlerdir. Vitr namazı ve bayram namazı gibi.
Sünnet; Peygamber Efendimizin mübarek sözü, işi ve başkası yaptığında hoş gördüğü şeylerdir. Namazların sünnetleri gibi.
Müstehap; Peygamberimizin bazen işledikleri şeyledir. Sadaka vermek
Mübah; İşlenmesinde sevap olmayan, terkedilmesinde günah olmayan şeylerdir. Oturmak, kalkmak, yemek gibi.
Mekruh; işlenmesi hoş görülmeyen ve amelin sevabını eksilten şeylerdir. Namazda etrafa bakmak gibi.
Müfsid; başlanmış olan bir ibadeti bozan şeylerdir. Oruçlu iken bir şey yemek gibi.
Haram; işlenmesi kati delille yasaklanmış olan şeylerdir. İçki içmek gibi.
KURBAN İBADETİNİN GEREKLİLİĞİ
İslam’da ilk sırayı farzlar, farz ibadetler almaktadır. Farz ibadetler kesinlikle yapılması icap eden ibadetlerdir. Yapılmadığı zaman günah işlenmiş olur.
İslam’da ikinci sırayı da vacipler almaktadır. Vacip de farz derecesinde olmayan delillerle yapılması gereken ibadetlerdir.
Vacipler de yapılması gereken, farz gibi ehemmiyetli ibadetlerdir. Fıkıh kitaplarında da vacip demek yapılması gereken olarak ifade edilir. Fıkıh alimlerinin çoğu da farz ile vacibi eşanlamlı kullanmışlardır. Bu bakımdan vacip yapılması gerekli ibadetlerdir.
Kurban kesmek, İslam dininde çok kutsal bir ibadettir. Tefsir alimleri Kuran-ı Kerim’deki Kevser suresini şu şekilde tercüme ve tefsir etmişlerdir: “ Muhakkak biz sana Kevseri verdik(Cennetteki Kevser suyundan bahsediliyor). O halde Rabbin için namaz kıl ve kurban kes….”
Hadis-i Şerif’te Peygamber Efendimiz SAV:
“Bir kimse, kurban kesmeye kudreti (gücü yeterse) olur da kurban kesmezse o kimse elbette bizim mescidimize (yani bize) yaklaşmasın.” buyurmuştur. Diğer hadis-i şerifte, “Şefâatimize (kazanamaz) nâil olmaz.” buyurulmuştur.
Yukarıda bahsi geçen deliller kurban kesmenin İslami kaynaklara (kuran, hadis) göre vacip olduğunu ortaya koymaktadır.
Yine yukarıda bahsedilen hadisi şerifteki kurban ile alakalı Peygamber Efendimizin mübarek sözleri kurban ibadetinin ne kadar hassas ve önemli bir ibadet olduğunu ortaya koymaktadır.
Kurban kesmenin hükmü Hanefi mezhebine göre Vaciptir.
İslam dinine göre vacip farzdan sonra gelen ikinci sırada önemli ibadetlerdir.
O halde kurban kesilmelidir.
KURBAN İBADETİNİN KABULÜ İÇİN NE YAPMAK GEREKİR?
İslamda Kurban ibadeti ancak kurban olmaya uygun hayvanı kesmekle yerine getirilmiş olur.
Vakti içinde (kurban bayramında) kurbanı kesmeyip kurbanın bedelini sadaka olarak (yani parasal karşılığını bir fakire veya bağış kurumuna) verseler kurban ibadetini yerine getirmiş olmazlar. (Vahdetî)
Ancak kurban bayramında kurban kesilen vakitlerde vekaletle kendi adına kurban kesilme garantisi altında bağışlaması ile kurbanı kesmiş olur. Yani vacip olarak kurban ibadetini yerine getirmiş olur.
Fıtır sadakası ve kurban vâcib olduktan sonra kişinin malları yok olsa, ömrü içinde o kurbanı kesmedikçe ve fıtır sadakasını vermedikçe kişi üzerinden bu iki borcu düşmez. Diğer bir deyişle Kurban Bayramında kurban kesmeye gücü yetecek bir kimsenin malı kurbanı kesemeden yok olsa, artık o kimse üzerine kurban kesmek vacip olmuştur. Ölmeden o kurbanı kesmek veya kurbanın bedelini sadaka olarak vermek vacip olur. Bu iki yoldan biri ile borcunu ödemedikçe o borçtan sorumludur.
Kurban kesilip kanı akıtıldıktan sonra kurbana zarar gelse yok olsa, borç ödenmiş olur, tekrar kurban kesmek gerekmez. (Hindiyye)
Özgür(esir,köle olmayan), yolcu olmayan(Evinin bulunduğu yerden 90 kilometreden daha uzun mesafede 15 günden daha az süreyle bulunan kimsedir.), mukim (yolcu olmayan kimse demektir.) ve kurban kesmesini gerektirecek kadar mala sahip olan Müslümanın küçük çocukları için kurban kesmesi müstehaptır. Müstehap hoş ve güzel görülen fiillere denilir. İslami kaynaklara göre fetva buna göredir. İmam Hasan’ın Ebû Hanife’den rivayetine göre ise küçük çocuğu ve babası olmayan torunları için kurban kesmesi vâcibtir. İmam Kudûrî, İmam Hasan’ın bu rivayetini tercih etmiştir.
İslamda Kurban maddi bir ibadet olduğundan zengin olan çocuğun da kurban kesmesi lazımdır. (Sâhib-i Hidâye)
Özellikle malı olan (İslama göre malı olan demek asıl ihtiyaçlarından fazla olarak 80,18gr altını olan demektir) kimseler aile fertlerinin tamamı için ( eşi, çocukları, torunları vs.için) kurban kesmesi lazımdır denilmiştir. Hatta ölmüş yakınları ya da İslam büyükleri adına da kurban kesmesi güzeldir ve manevi menfaate vesile olur.
Zengin olan ya da 1 yıl içerisinde borcunu ödeyecek durumu olan her bireyin kurban kesmesi gereklidir denilmiştir.
Whatsapp