Küçükbaş (koyun, keçi) kurban 1 hissedir. Büyükbaş kurban (sığır, manda, deve) en az 2 yaşında 7 hissedir. Yani 7 kişi ortak olarak bir büyükbaş kurbanı eşit ücret ödeyerek kurban edebilir. Kurban kesildikten sonra büyükbaş kurban eti 7 hisseye eşit olarak bölünür. Her hissedar eşit bölünmüş hisseden birini alır. Küçükbaş 1 hisse ve büyükbaşın 1/7 hissesine sahip olan, kurban sahibi eti şu şekilde pay eder.
Kurban etinin üçe taksimi müstehaptır.
- Üçte biri sadaka olarak verilir.
- Üçte biriyle akraba ve dostlarına hediye veya ziyâfet verilir.
- Üçte birini de -nafakaları üzerine olan- ailesine ve evlâdına yedirir. (Bedâyi)
Kurbanın etinin zenginlere, fakirlere, Müslüman veya gayr-i müslimlere hediye etmek câizdir. (Gıyâsiyye)
Tamamını bağışlamak da câizdir.
Kurbanın, kurban günlerinde kurban niyetiyle ve vekaletle kesilmesi şartıyla kurbanın bağışlanması ile ( şartlar yerine gelmişse online bağış) kurban ibadeti yerine gelmiş olur.
Kurban kesen kimse ihtiyaç sahibi ise, kurbanını ev halkına yedirmesi efdal ve müstehaptır. (Hindiyye, Bedâyi, Tahtâvî)
Kurban ortaklarından biri kurban kesilmeden ölse, vârislerinden büyüğünün izniyle kesildiğinde kurban vazifesi yerine getirilmiş olur. (Hindiyye)
Bir kimse aldığı kurbanı kesemeden ölse kurban miras malı olup vârislere intikal eder. Vâ-risler kendileri için kesseler câiz olur. (Nazm-ı Zendûsî)
SADAKA NEDİR? KURBAN ETİNİ SADAKA OLARAK DAĞITMAK
Sözlükte “(haber) gerçek olmak; doğruluk” gibi anlamlara gelen **sıdk kökünden türeyen sadaka kelimesi (çoğulu sadakāt), Allah’ın hoşnutluğunu kazanmak için ihtiyaç sahiplerine yapılan gönüllü veya dinen zorunlu maddî yardımları, bu çerçevede verilen para ve eşyayı ifade eder.
Sadaka kişinin varlıklarından istediği kadar kısmını (zekatta bu ölçünün en azı dinen belirlenmiştir) ihtiyacı olan kişilerle paylaşmasıdır. Sadaka sadece maddi varlıkların paylaşılması değildir. Manevi olarak da yapılan güzel ameller Sadaka olarak sayılmaktadır.
Sadaka birçok fazileti bulunan güzel ahlakı destekleyen bir ameldir. Sadaka verenin kaza ve belalardan korunmasına ve hayır yapmasına vesile olan bir ameldir. Sadaka vermek kişinin kendisine fayda sağladığı gibi ölmüşlerine de fayda ve sevap sağlayan kıymetli bir ameldir.
Kurban etini sadaka olarak dağıtmak da kurban kesmenin güzelliklerinden olup hem vereni hem de alanı faydalandıran bir iştir.
SADAKA KİMLERE VERİLİR?
Sadaka ihtiyacı olan kişilere verildiği gibi toplum için yararlı kurum ve kuruluşlara da verilen bir ibadettir. Sadaka sadece maddi olarak verilebilen bir amel ile kısıtlı değildir. İnsanlara iyi davranmak, selam vermek, insanlara tebessüm ederek bakmak da sadaka olarak sayılmaktadır.
Zekâtın verileceği yerler Tevbe Suresinin 60. Ayet-i Kerimesinde açıklanmıştır. Şöyle ki; Nisaba malik olmayanlar yani fakirler, Hiçbir şeyi olmayanlar yani miskinler, zekat toplama memurları, müllefe-i kulüb ( kalpleri İslam’a ısındırılmak istenen kişiler), kölelikten kurtulacaklar, borcunun karşılığı malı olmayan borçlular, Allah yolunda olanlar ve yolda kalmış harçlığı olmayanlar.
Sadaka da zekatın verildiği yerlere verilebilir.
SADAKA ÇEŞİTLERİ NELERDİR?
Sadaka çeşitleri dini olarak 4 kısımda incelenmektedir.
Sadaka-i fıtr; Ramazan ayında verilen sadaka çeşididir. Belirli kurallar çerçevesinde verilir.
Sadaka-i cariye; kişi öldükten sonra da amel defterini açık tutmaya yarayan sevaplarının yazılmaya devam ettiği sadakadır.
Farz olan sadaka; verilmesi dinen ölçüler ile belirlenmiş zekat bu kısımda incelenmektedir.
Nafile sadaka; belirli bir ölçüsü ve kıstası olmayan sadece Allah rızası için verilen miktarının önemi olmayan sadakadır. Nafile sadaka çeşidinde miktarın önemi olmadığı gibi en az miktarda dahi verilse kişinin gönlünden geçtiği için sevabı Allah katında belirlenen sadaka olarak bilinmektedir.
KURBAN DERİSİ
Kurbanın derisini; Resûlüllâh’a uyup, Allah rızâsı için sadaka olarak vermek makbuldür. Zira deri kurbanın bir parçasıdır.
Resûlüllah Efendimiz (s.a.v):
“Kurbanın derisini satanın kurban (sevâb)ı yoktur.”
İmâm Ebû Yûsuf Hazretleri bu Hadîs-i şerif ile delil getirerek “Kurbanın derisi -vakfedilen şeyler gibidir- asla satmak câiz olmaz” buyurmuştur.
Ancak İmâm-ı Âzam ve İmâmı Muhammed Hazretlerine göre deri kurban sahibinin olup bedelini tasadduk etmek şartı ile satmak kerâhetle (çirkin görülmekle) câizdir.
KURBANIN YENMEYEN YERLERİ NELERDİR?
Kurbanın vücudundan yenmesi tahrîmen mekruh (harama yakın derecede uygun görülmeyen) olan organları; Yumurtaları, Bezeleri, Mesanesi, Ödü, Kesilen hayvanın vücudundan akan kanı, Erkeğin tenasül uzvu, Dişinin tenasül uzvudur. (Dürrü’l-Muhtâr ve hâşiyesi)
Whatsapp